Volgens een recent rapport van Europol zijn Bitcoin, en andere cryptocurrencies, niet gebruikt bij recente terreuraanslagen in Europa. Het meerendeel van de terroristische fondsenwerving wordt volgens Europol nog steeds uitgevoerd via het traditionele bankensysteem en remittance-diensten. Cryptovalutas blijven wel populair bij cyber-criminelen hoewel Bitcoin steeds minder gebruikt lijkt te worden. Nieuwe regels om witwassen via crypto moeilijker te maken zitten er aan te komen.

Internet Organized Threat Assessment 2018

Het 72 pagina’s tellende rapport van Europol genaamd: “Internet Organized Threat Assessment 2018” schetst een uitgebreid beeld van het gebruik van cryptocurrencies bij online misdaad. Want ook al wordt Bitcoin niet gebruikt bij terroristische aanslagen, wil dat niet zeggen dat cybercriminelen het links laten liggen. Cryptovaluta wordt nog steeds veelvuldig gebruikt voor bijvoorbeeld afpersing via ransomware en witwassen. Het marktaandeel van Bitcoin is het afgelopen jaar wel flink gezakt van 80 naar 35%, op privacy gerichte cryptocurrencies zoals Zcash en Monero maken een opmars.

Crypto-jacking

Als er een nieuwe technologie ontwikkeld wordt zijn criminelen er vaak als eerste bij om hier de vruchten van te plukken. Naast ransomware en bestelen van cryptocurrency-exchanges is crypto-jacking erg populair. Bij deze relatief nieuwe vorm van cybercrime maken criminelen, zonder toestemming van de eigenaar, gebruik van een computer om cryptocurrencies te minen.

In veel gevallen wordt dit gedaan door scripts die op een website draaien. Als een gebruiker de website bezoekt wordt op de achtergrond de processorkracht van de computer gebruikt om bijvoorbeeld Monero te minen. Deze scripts worden vaak, zonder dat de beheerder het doorheeft, door hackers in een website geplaatst. Het fenomeen is zodanig gegroeid dat eind 2017 meer dan 2% van de grootste websites (gemeten volgens Alexa) geïnfecteerd was door/gebruik maakten van, mining scripts.

Waar gebruiken terroristen Bitcoin dan wel voor?

In het verleden hebben bepaalde terroristische groeperingen wel gevraagd om Bitcoin donaties. Volgens het rapport deden ze dit echter voornamelijk om hun online activiteiten te kunnen uitvoeren en om bijvoorbeeld websites en server-hosting te kunnen afnemen. Een engelstalig initiatief al-Sadaqah, dat aan al-qaida verbonden zou zijn, vroeg wel om bijdrages in cryptocurrency maar naast dit geval lijken we weinig voorbeelden te hebben.

Het rapport van Europol geeft aan dat er nog steeds voornamelijk gebruikt gemaakt wordt van het bestaande traditionele bankensysteem wat trouwens ook nog verre van waterdicht blijkt te zijn. Zo kreeg de Nederlandse ING bank recent nog een boete van 775 miljoen euro omdat ze, blijkbaar uit winstbejag, hadden beknibbeld op het toezicht op witwassen. Cost of doing business, zouden de Amerikanen zeggen. Dit artikel, wat de witwaspraktijken van drugsgeld door HSBC beschrijft maakt nog eens pijnlijk duidelijk dat banken regelmatig meewerken aan witwassen en daar weinig tot geen consequenties van ondervinden.

Nieuwe regelgeving in de maak

hoewel de combinatie van terrorisme en Bitcoin in de praktijk mee lijkt te vallen maken regelgevers zich toch zorgen. Niet geheel ten onrechte omdat criminelen dankbaar gebruik maken van de anonieme aspecten van cryptovaluta. Het gebruik van cryptovaluta door criminelen valt misschien in het niet bij de criminele activiteiten in het reguliere banksysteem, toch had je kunnen zien aankomen dat men actie zou gaan ondernemen. Die actie gaat nu ondernomen worden door de Financial Action Task Force (FATF) die in oktober een aantal reguleringen wil gaan invoeren.

Tot nu toe verschilt de legale status van Bitcoin vaak van land tot land. In Azië en het Midden-Oosten is men terughoudend tot vijandig en in het westen is tot nu toe een meer positieve en afwachtende houding aan te zien. Zo gaf Christine La Garde, het hoofd van de IMF, eerder dit jaar nog aan dat er een evenwichtige aanpak nodig is wat cryptocurrency betreft.

Wat de FATF precies In gedachten heeft is nog niet duidelijk maar volgens de voorzitter Marshall Billingslea zullen tijdens de volgende bijeenkomst van de FATF de “overgebleven gaten in de wetgeving gedicht worden”.