Heb je jezelf wel eens de vraag gesteld of de Nederlandse overheid Bitcoin, Ethereum, of andere cryptocurrencies in haar bezit heeft? Dankzij enkele beslagleggingen van het Openbaar Ministerie (OM) en de Fiscale Inlichtingen- en Opsporingsdienst (FIOD) is dit momenteel in ieder geval wel zo. En het gaat om een groter bedrag dan je in eerste instantie zou denken.
Het gaat bovendien niet om wat kleine bedragen, maar een inbeslagname van ruim 25 miljoen euro aan verschillende crypto valutas. Een deel hiervan is afkomstig van enkele Bitcoin wallets, maar ook Ethereum wallets zijn door het OM gescheiden van hun veelal louche eigenaren. Het is allemaal onderdeel van een grote actie tegen witwassen van crimineel geld.
Nederland is niet het enige land met Bitcoin in het bezit, omdat er veel landen zijn die op verschillende momenten via rechtszaken crypto in beslag hebben genomen. Het is niet zo dat deze landen hun Bitcoin hebben gekocht om hun land financieel te bevoordelen, zoals bijvoorbeeld de President van het Midden-Amerikaanse land El Salvador heeft gedaan.
Maar hoe is de Nederlandse overheid precies aan dit digitale geld gekomen, en kan de minister president een beetje HODLen als een serieuze Bitcoin investeerder? We zochten het voor je uit.
Openbaar Ministerie Vordert Bitcoin Wallets
In een rechtszaak heeft het Openbaar Ministerie (OM) verschillende cryptocurrency wallets in beslag genomen. Het gaat naast enkele Bitcoin wallets ook om Ethereum wallets, welke samen een waarde van vele miljoenen euro’s vertegenwoordigen.
Wat het OM gaat doen met de wallets is niet helemaal duidelijk. De inbeslagname is een formele procedure, het is niet bekend gemaakt of het OM ook daadwerkelijk toegang heeft tot de private keys om de crypto wallets om te zetten in Euro’s.
De criminelen opereren vaak in professionele bendes in de wereld van drugshandel. Witwassen is daar aan de orde van de dag: cryptovaluta wordt er regelmatig gebruikt als betaalmiddel. Zo kan geld snel en relatief anoniem de hele wereld overgestuurd worden, ook in grote bedragen. Privacy waarborgen met crypto wallets kan bijvoorbeeld met een altcoin als Monero, welke het onmogelijk maakt om een geldstroom te traceren. Dit maakt het ook voor de overheid lastiger om al het criminele geld op te sporen en in beslag te nemen.
Andere criminele ‘takken van sport’ waar veel gebruikt wordt gemaakt van cryptocurrencies zijn er ook, al is het op kleinere schaal. Denk bijvoorbeeld aan randsomware, waarbij een computer van een organisatie wordt ‘gekaapt’ door een script en deze zichzelf volledig afsluit, tenzij er een bedrag wordt betaald. Deze gijzelsoftware is zeer lucratief voor criminelen, juist omdat het op zo’n grote schaal vanuit een luie stoel kan worden ingezet.
Medewerking Van Verschillende Crypto Exchanges
De overheid heeft tijdens de inbeslagname hulp gekregen van verschillende cryptocurrency exchanges in binnen- en buitenland. De Nederlandse wet verplicht deze bedrijven mee te werken aan inbeslagnames en rechtszaken.
Toezichthouders als de Autoriteit Financiële Markten (AFM) houden handelsplatformen en brokers in Nederland (zoals bijvoorbeeld Bitvavo en Bitonic) goed in de gaten op dit vlak. Er zullen verschillende momenten in het jaar zijn geweest waarop deze bedrijven een bericht hebben ontvangen van de overheid (via de FIOD en het OM) voor een gedwongen inbeslagname van verdachte handelsactiviteiten.
Dit is volledig in lijn met de scherpe KYC-regels die handelsplatformen van cryptocurrencies de afgelopen jaren hebben geïntroduceerd. KYC staat voor ‘Know Your Customer’, een manier om snel en gemakkelijk te achterhalen wie wanneer geld heeft verplaatst op de blockchain. Op last van de overheid moeten alle klanten van crypto handelsplatformen hun naam en contactgegevens achterlaten om Bitcoin en andere cryptocurrencies te kunnen kopen.
Hierdoor is relatief makkelijk te achterhalen wie er achter een mogelijke illegale geldstroom zit. Bitcoin is nog altijd een relatief populaire route voor criminelen om dubieus verkregen geld wit te wassen. Onder meer door privacy tokens als Monero kunnen louche types snel hun criminele geld omzetten in ‘witgewassen’ geld.
Andere Landen Hebben Ook Bitcoin
De Nederlandse overheid is absoluut niet uniek in het bezit van Bitcoin, ook andere Europese landen hebben flink bedragen in hun bezit. Ook verschillende landen om ons heen zijn goed voorzien. Recent was er bijvoorbeeld nog het Verenigd Koninkrijk, welke omgerekend ruim 133 miljoen euro in beslag wist te nemen van criminelen. Het ging ook hier om verschillende witwasprakijken.
Ook Duitsland bezit grote bedragen aan Bitcoin, ook al gaat dit niet altijd even succesvol. De Duitse autoriteiten liepen namelijk tegen een probleem aan waarbij ruim 53 miljoen euro in Bitcoin niet kon worden ingevorderd, omdat de wallets op slot zaten. De Duitse politie weet echter soms ook succesvol een beslaglegging af te ronden. HODL kennen onze oosterburen niet, want de Duitse overheid veilde nog niet zo heel lang geleden 215 Bitcoin aan geïnteresseerde kopers, welke verkocht werden tegen een waarde van ruim 10 miljoen euro.
Maar het kan ook anders: er zijn landen die bewust Bitcoin HODLen om de staatskas te spekken. Bovendien gaat het dan absoluut niet altijd over in beslag genomen crypto wallets. Neem bijvoorbeeld het Midden-Amerikaanse land El Salvador, welke Bitcoin tot een officieel betaalmiddel heeft uitgeroepen. Het land bezit relatief grote bedragen en is van plan om in de toekomst meer bij te kopen.
Zo ver zal het voorlopig nog niet gaan in een stabiel economisch land als Nederland. Zie jij Mark Rutte al elke maand aankondigen hoe groot de Bitcoin wallet van de Nederlandse overheid op dit moment is? Zal er ooit een dag komen waarop de Minister van Financiën zijn derde dinsdag van september op een Ledger wallet doet, in plaats van in een koffertje? We zien het voorlopig nog niet gebeuren.
De Nederlandse Overheid Heeft Cryptocurrencies
Het is en concept dat enkele jaren geleden nog compleet bizar leek, maar vandaag de dag eigenlijk heel normaal is. Een officiële overheidsinstantie in Nederland is momenteel in het bezit van Bitcoin, Ethereum en verschillende andere altcoins.
Het proces begon al enkele jaren geleden, in het jaar 2019. Toen ging het nog om een (omgerekend) bedrag van 1 miljoen euro. Wellicht speelde hierin ook mee dat de koers van Bitcoin toen een heel stuk lager stond. In 2020 groeide het bedrag aan in beslag genomen Bitcoin en andere cryptovaluta al naar ruim 8 miljoen euro.
In dat opzicht gaat onze minister president Mark Rutte prima met zijn tijd mee door wat crypto in bezit te hebben voor alle belastingbetalers samen, al is het eigenlijk simpelweg een gevolg van de omstandigheden. Zonder de eerder gepleegde misdaden en gehouden rechtszaken zou het kabinet zich waarschijnlijk nooit aan het HODLen van Bitcoin hebben gewaagd. We zien de minister van financiën namelijk niet zijn nieuwe Bitcoin aankopen aanprijzen tijdens prinsjesdag.
Daarom is het eigenlijk een maar al te leuk gegeven dat er iemand in een overheidsgebouw regelmatig met private keys, digitale wallets en soortgelijke blockchain-gerelateerde data bezig is. Het laat zien dat de wereld van Bitcoin en cryptocurrencies aan het opgroeien is, al was het maar doordat er adoptie is op allerlei verschillende manieren. Hoe denk jij over regeringen die Bitcoin in hun bezit hebben, moeten ze het bewaren en op een later tijdstip verkopen, of doen ze er goed aan om (net als de Duitse overheid recent nog deed) de Bitcoin munten te verkopen tegen een gunstige marktprijs aan een gewillige koper? Laat het hieronder weten in de reacties.