Tegenwoordig kun je niet meer om Bitcoin heen. Dit heeft voor een groot gedeelte te maken met het netwerkeffect. In dit artikel gaan we in op de 7 netwerk effecten van Bitcoin en waarom dit bijdraagt aan de groei in het algemeen.

Wat is een netwerkeffect?

Een netwerkeffect wordt in de economie beschreven als het effect dat een extra gebruiker heeft op de waarde van het netwerk in zijn geheel. Zodra er een netwerkeffect is zal de waarde van het product toenemen naarmate er meer gebruiker zijn. Je kunt hierbij denken aan bijvoorbeeld een telefoon. Ben je de enige op de wereld die een telefoon heeft? Dan heeft het weinig waarde, het heeft namelijk weinig zin om jezelf te bellen. Maar groeit het aantal mensen op het netwerk (met een telefoon)? Dan wordt dit netwerk waardevoller.

Zo zijn ook sociale media als Facebook en Twitter groot geworden. Wanneer je niemand kent op deze platformen heeft het voor jou weinig zin om je aan te melden. Dit verandert echter wanneer iedereen zich op het platform bevindt: het netwerk is groter en daarmee waardevoller. Bitcoin kent niet één netwerkeffect, maar ten minste 7.

1. Speculeren

Het eerste netwerkeffect is het speculeren op de prijs. Het kopen en verkopen van bitcoin. Dit gebeurt over het algemeen om op korte termijn geld te verdienen. Om het speculeren in Bitcoin in goede banen te laten verlopen zijn hier echter meerdere partijen voor nodig. Zo ontstaan er bij het speculeren in Bitcoin exchanges die de handel faciliteren. Zoals iedereen weet zijn er gedurende de opkomst van Bitcoin veel exchanges geweest en komen er steeds meer bedrijven bij. Er zijn simpelweg partijen nodig waarbij je kunt handelen en je winst kunt laten uitbetalen in euro’s of dollars. Ook dient Bitcoin veilig opgeslagen te worden zodra er gespeculeerd wordt op de prijs. Dit resulteert in bedrijven die (hardware) wallets ontwikkelen om in deze behoefte te voorzien.

2. Winkeliers

Naarmate er meer gespeculeerd wordt op de prijs van Bitcoin ontstaan er merchants. Dit zijn winkeliers die beginnen met het aannemen van Bitcoin. Dit gebeurt alleen maar omdat er investeerders zijn die speculeren op de prijs en daarom Bitcoin bezitten. Sinds de opkomst van Bitcoin zijn er tal van grote bedrijven die zijn begonnen met het aannemen van Bitcoin zoals Microsoft, Overstock en Wikipedia. Dit gebeurt omdat er mensen zijn die Bitcoin bezitten en er mee willen betalen. Een bijkomend voordeel voor de winkeliers is dat ze door middel van Bitcoin hoge creditcard fees kunnen besparen. Daarnaast is een cashback met Bitcoin niet mogelijk wat ook positief is voor winkeliers.

Ook zien we door dit effect steeds meer payment processors ontstaan die de betalingen met Bitcoin faciliteren. Zo maakt BitPay het bijvoorbeeld mogelijk om Bitcoin te accepteren in Shopify. Hierdoor hebben direct meer dan 800.000 webshops de mogelijkheid om Bitcoin te accepteren.  

3. Consumenten

Het derde netwerk effect Bitcoin heeft betrekking op de consumenten. Doordat Bitcoin in steeds meer winkels geaccepteerd wordt zullen consumenten het gaan gebruiken. Er ontstaan steeds meer initiatieven bij winkeliers die de adoptie van Bitcoin bij consumenten stimuleert. Zo kun je door middel van Lolli bijvoorbeeld korting ontvangen op je aankopen. Deze korting wordt uitbetaald in Bitcoin en zal daarom consumenten stimuleren het te gaan gebruiken.

Daarnaast ontstaan er winkels die exclusief korting aanbieden wanneer je betaald met Bitcoin, zoals Purse. Op dit platform ontvang je tot wel 15-30% korting wanneer je afrekent in Bitcoin. Dit geldt voor alle producten die verkocht worden op Amazon en is daarom voor iedereen relevant. Deze korting ontvang je niet als je met dollars betaald en het is dan ook voordelig je te verdiepen in Bitcoin als je hier vaak aankopen doet. 

4. Veiligheid

Naarmate het netwerk groeit, dus zodra het aantal investeerders, winkeliers en consumenten toeneemt, zal ook de veiligheid van het netwerk toenemen. Het is relatief eenvoudig om een blockchain te beginnen, maar om het vervolgens te beveiligen is een heel ander verhaal. Hoe meer mensen gebruik maken van bitcoin en het netwerk, hoe groter de incentive is voor miners om de strijd aan te gaan voor de block reward. Gebruikt niemand het netwerk? Dan is de beloning die ze ontvangen voor het minen ook niets waard. Een toename in het gebruik van Bitcoin zal er dus voor zorgen dat de veiligheid van het netwerk ook toeneemt.

Kleine blockchains kunnen relatief gemakkelijk aangevallen worden met een beetje rekenkracht. Bitcoin wordt inmiddels zo goed beveiligd door de miners dat zelfs de 500 supercomputers in de wereld het netwerk niet kunnen kraken. Dit blijkt ook uit de recente all time high die de Bitcoin hash rate behaalde. Het Bitcoin netwerk was toen nog nooit zo veilig.

5. Softwareontwikkelaars

Waar innovatie is zijn ook softwareontwikkelaars om hierop nieuwe producten te ontwikkelen. De voorgaande netwerk effecten dragen eraan bij dat de ontwikkelaars dit juist bij Bitcoin doen. Het is voor developers natuurlijk belangrijk om te werken met het veiligste netwerk. Waarom zouden ze willen bouwen op een netwerk dat niet veilig is?

Doordat Bitcoin gebruikt wordt door investeerders en winkeliers hebben miners een incentive om het te beveiligen. Dit zorgt er op zijn beurt weer voor dat ontwikkelaars aangetrokken worden om nieuwe innovaties te ontwikkelen op dit netwerk. Daarnaast heeft Bitcoin ook de grootste user-base waardoor het voor ontwikkelaars natuurlijk extra aantrekkelijk wordt om juist op dit netwerk aan het werk te gaan.

6. Financiële producten

Doordat Bitcoin hard groeit en al lang niet meer dat ‘nieuwe internet project’ is neemt het beetje bij beetje marktaandeel over van banken en andere organisaties uit de financiële wereld. Dit wordt opgemerkt door deze traditionele markt en daarom komen er steeds meer ‘traditionele’ financiële producten op de markt waar ook Bitcoin bij betrokken wordt. Zo is Bakkt vorige maand van start gegaan. Dit biedt de institutionele investeerders de tools en mogelijkheid om ook te beginnen met de handel in Bitcoin. Ook zien steeds meer banken dat Bitcoin hier is om te blijven en beginnen daarom met het aanbieden van deze producten.

7. World reserve currency

Dit is de laatste van de 7 netwerk effecten van Bitcoin en wellicht de meest interessante. Veel Bitcoiners doen het al, maar naarmate Bitcoin groeit zullen er meer volgen. Nu worden bijvoorbeeld winsten vaak nog uitgekeerd in euro’s of dollars. Bij Bitcoin als een world reserve currency zal deze uitbetaling standaard gebeuren in Bitcoin. Dit heeft het effect dat het netwerk alleen nog maar harder groeit aangezien het weer meer gebruikt wordt, ook achter de schermen. Zo zie je bijvoorbeeld steeds vaker dat bedrijven hun personeel (deels) uitbetalen in Bitcoin. Ook beginnen mensen Bitcoin te accepteren wanneer ze hun huis verkopen. Hier komt dus geen euro of dollar meer bij kijken.

Al deze ontwikkelingen verhogen het incentive van de vorige genoemde effecten en zal daarom langzaam maar zeker het marktaandeel van Bitcoin vergroten ten opzichte van de traditionele valuta. In dit geval zorgen de 7 netwerk effecten van Bitcoin ervoor dat de waarde toeneemt naarmate het netwerk groeit.