Bitcoin werd ooit gezien als dé manier om geld te verplaatsen zonder pottenkijkers. Toch is dat beeld de laatste jaren flink bijgesteld. Steeds meer mensen ontdekken dat Bitcoin-transacties niet volledig anoniem zijn. En als je een beetje privacy waardeert, is dat best problematisch.
Want elke transactie staat voor eeuwig in de blockchain. Open en bloot. Dat klinkt technisch, maar in de praktijk betekent het gewoon dat iedereen met een beetje digitale speurwerk jouw geldstromen kan volgen – maar niet noodzakelijk jouw identiteit.
De illusie van ‘Bitcoin is anoniem’
Je hoort het nog weleens: “Bitcoin is toch anoniem?” Niet volledig dus. Blockchain, de technologie achter Bitcoin werkt paradoxaal genoeg op basis van transparantie. Iedere transactie is openbaar en permanent zichtbaar – een gigantisch voordeel in bepaalde opzichten.
Je wallet-adres dient als pseudoniem, maar zodra dat adres aan jouw naam wordt gekoppeld – via een beurs of een betaalverzoek bijvoorbeeld – is het mysterie weg.
Vergelijk het met een huisadres zonder naam op de brievenbus. Zolang niemand weet wie er woont, lijkt het anoniem. Maar zodra iemand je een verjaardagskaart stuurt met je naam erop, is het hek van de dam.
Waarom een volledig anonieme wallet nog wél kan
Er bestaan natuurlijk wel manieren om Bitcoin te gebruiken zonder dat je digitale sporen achterlaat. Maar je moet weten waar je op moet letten. Een wallet is op zich een tool, een soort digitale portemonnee, dus het gaat vooral om hoe je ‘m gebruikt.
Een volledig anonieme Bitcoin wallet bestaat zeker – dit soort wallet vraagt niet om persoonsgegevens, draait lokaal (dus geen browserplugin of cloudversie), en maakt gebruik van zogeheten coin control, waarbij jij bepaalt welke munten je verstuurt. Daarmee voorkom je onbedoelde linkjes tussen oude en nieuwe transacties.
Als je je wallet niet koppelt aan exchanges waar jouw naam en adres bekend zijn, en je alleen maar peer-to-peer koopt via-via, dan kan je in principe volledig anoniem blijven.
Sommige wallets hebben daarnaast functies ingebouwd waarmee je transacties moeilijker te herleiden zijn, zeker als je het combineert met het gebruik van Tor en andere privacytools.
Chain-analyse is geen sciencefiction meer
Er zijn bedrijven die zich volledig specialiseren in blockchain-analyse. Die volgen geldstromen alsof het GPS-signalen zijn. Ze linken wallet-adressen aan individuen, bedrijven, en zelfs gedragspatronen. In de VS werkt de belastingdienst inmiddels samen met zulke partijen om belastingontduiking op te sporen.
Als jij je loon in Bitcoin ontvangt, een beetje handelt en af en toe iets betaalt met crypto, ontstaat er een profiel. Die dataset is goud waard voor wie graag weet wat jij doet met je geld, zoals de Nederlandse belastingdienst.
Regulering maakt het nog lastiger
Overheden proberen al jaren grip te krijgen op crypto. In Europa is de recent ingevoerde MiCAR-wetgeving daar een voorbeeld van. Steeds vaker moeten exchanges klantgegevens verzamelen: naam, adres, kopie van je ID. En als je dan een wallet koppelt, weet men precies welk adres van jou is.
Die data belandt niet alleen bij de overheid. Ook hackers, dataverkopers en andere geïnteresseerden weten dit soort info te bemachtigen. Als jouw wallet gelinkt is aan je identiteit, ben je kwetsbaar. Niet alleen voor overheidscontrole, maar ook voor cybercriminaliteit.
Mixen is niet alleen iets voor criminelen
Bitcoin-mixing heeft een slechte reputatie gekregen. Het zou alleen gebruikt worden door hackers, witwassers en andere schimmige types. Maar die beeldvorming klopt niet helemaal.
Stel: je koopt een tweedehands fiets via Marktplaats en betaalt in Bitcoin. Jij wil niet dat die verkoper jouw volledige walletgeschiedenis kan zien. Dus wat doe je? Je stuurt je BTC eerst even door een mixer. Dat haalt de directe link weg tussen jouw wallet en de betaling.
Dat is geen criminaliteit. Dat is gezond verstand.
Privacy is geen luxe, maar noodzaak
In een tijd waarin data de nieuwe olie is, is financiële privacy een vorm van zelfbescherming. Iedereen die weleens z’n bank-app opent, weet hoeveel inzicht banken hebben in je gedrag. Met crypto dachten velen daarvan af te zijn.
Maar als je niet oplet, wordt je privacy juist nog kwetsbaarder. Want de blockchain vergeet niets. Wat vandaag onschuldig lijkt, kan over vijf jaar opeens gevoelig zijn. Je weet niet welke wetten er dan gelden, of wie er aan de knoppen zit.
Volledige anonimiteit vereist bewuste keuzes
Een anonieme Bitcoin-wallet is geen magisch schild. Het is een hulpmiddel binnen een groter geheel. Hoe je je coins ontvangt, verstuurt, bewaart en combineert – alles speelt mee.
Koop je Bitcoin via een gereguleerde exchange met een KYC-proces (Know Your Customer), dan zit je al in een database. Stuur je daarna je coins naar een ‘anonieme’ wallet, dan weet iedereen dat jij die wallet bezit. Die keten is moeilijk te breken.
Wil je echt anoniem blijven? Dan moet je Bitcoin verwerven via peer-to-peer-ruil, zonder centrale partij ertussen.
Conclusie: wat je vandaag nog kunt doen
Gebruik je nog een mobiele wallet van een grote beurs? Dan weet je nu wat het risico is. Overschakelen naar een privacygerichte wallet kost misschien wat tijd, maar het is die moeite waard.
Gebruik een VPN, zorg dat je IP-adres niet gekoppeld wordt aan je wallet, en wees voorzichtig met wat je deelt. Elke klik laat een spoor achter, ook in de wereld van crypto.
